Mening PvdA politiemissie Afghanistan: "Wij geloven niet in deze NAVO-strategie"

De mening van de PvdA over het sturen van een politietrainingsmissie naar de Noord-Afghaanse provincie Kunduz wordt goed duidelijk in een algemeen overleg in de Tweede Kamer van 26 april 2011.

Kamerlid Frans Timmermans brengt hier namens zijn partij de standpunten van de PvdA onder de aandacht.

Timmermans geeft eerst aan dat de PvdA het onverstandig vindt dat er een soort contract is gesloten tussen partijen en de regering over de Artikel 100 brief van januari.

Hij is van mening dat het kabinet gewoon aan de slag had moeten gaan nadat een meerderheid van de Kamer geen bezwaar had. Hij vindt het een uitholling van het Artikel 100 proces.

De PvdA-fractie in de Tweede Kamer steunt het besluit om een politietrainingsmissie naar Kunduz te sturen niet.

De kern van de reden waarom de PvdA de missie niet steunt, is dat de partij niet gelooft in deze NAVO-strategie. Daarmee verschilt de partij van mening met het kabinet.

“Als je uitgangspunt is dat je niet denkt dat deze strategie nog kan bijdragen aan een vreedzame uitkomst in Afghanistan, kan je deze missie niet steunen”, aldus Timmermans. Hij vindt al de voorwaarden die worden gesteld onnavolgbaar. “Daarmee kom je in het gerommel van die zogenaamde extra condities terecht.”

Timmermans is van mening dat blijkt dat de papieren werkelijkheid in conflict is met de werkelijkheid op de grond.

De Afghaanse minister van Binnenlandse Zaken zegt volgens hem dat de politie natuurlijk zal worden ingezet conform de regels die daarvoor gelden in Afghanistan.

Timmermans wijst op een verslag van Amerikaanse mariniers waarin zij vertellen dat de Afghan Uniformed Police (AUP) wordt opgeleid als antiterreureenheid om te vechten tegen de Taliban. Hij noemt dit vervolgens “dus gewoon de praktijk in Afghanistan”.

De PvdA twijfelt aan papieren garanties die vanuit Kabul zijn gegeven, terwijl de politie zich in de praktijk helemaal niet aan die regels houdt?

Timmermans vind dat overigens wel begrijpelijk, gelet op de strijd die moet worden gevoerd voor de veiligheid van de mensen in Afghanistan.

Daarnaast vraagt de PvdA zich af hoe effectief het zal zijn om de agenten die Nederland opleidt vervolgens te volgen.

“Het blijft zeer de vraag hoe realistisch het is om met tracking & tracing te werken als mensen die worden opgeleid nog steeds overal kunnen worden ingezet in die vrij ruime provincie, dus niet alleen in Kunduz onder controle van degenen die ze hebben opgeleid.”

Over de verlenging van de trainingsduur naar 8 weken zegt Timmermans: “Dat heeft echter geen enkele wezenlijke invloed op de inzet van de politiemensen, de aard van de missie noch de mogelijkheid om te controleren waar die mensen later voor worden ingezet.”

De PvdA is van begin af aan tegen het sturen van een politiemissie naar Kunduz, en blijft dit ook na het algemeen overleg over de voortgang van de voorbereiding van de missie.


De volledige presentatie van Frans Timmermans

De heer Timmermans (PvdA): Voorzitter. Ik sluit mij aan bij het begin van het betoog van de heer Van Bommel. Ook de PvdA-fractie heeft niet om dit overleg gevraagd. Het principe is immers dat op het moment dat een artikel 100-brief in de Kamer is gepasseerd en de Kamer daar in meerderheid geen bezwaar tegen heeft, het kabinet gewoon aan de slag gaat met die brief.

Het feit dat er een soort contract is gesloten tussen een aantal fracties en het kabinet, acht mijn fractie, in navolging van hetgeen oud-minister Van Middelkoop daarover in de pers heeft gezegd, onverstandig. Het is immers een uitholling van het artikel 100-proces. Als wij iets geleerd zouden moeten hebben van de parlementaire gevechtshelikopters en al die andere dingen, is het dat de Kamer het moet vermijden om op de stoel van het kabinet te gaan zitten.

Dat is nu wel gebeurd en dat zie je ook in de communicatie, bijvoorbeeld middels brieven en vragen en antwoorden, tussen het kabinet en de Kamer. Mijn fractie is daar ongelukkig over, zo zeg ik ronduit. Los van de kwestie dat mijn fractie het besluit niet steunt, vind ik dat wij zo in gerommel terecht dreigen te komen waarmee de gang van zaken rond artikel 100-procedures wordt ondermijnd. Ik ben het op dat punt eens met de minister van Defensie, die heeft gezegd, als ik hem niet verkeerd citeer, dat hij nu gewoon aan de slag wil met wat er is besloten in de Kamer.

Kern
De kern van de reden waarom de PvdA deze missie niet steunt, is dat wij niet geloven in deze NAVO-strategie. Daar hebben wij uitgebreid over gesproken met het kabinet. Wij verschillen daarover van mening. Als je uitgangspunt is dat je niet denkt dat deze strategie nog kan bijdragen aan een vreedzame uitkomst in Afghanistan, kan je deze missie niet steunen.

Sommige fracties gebruiken een drogredenering. Zij geloven ook niet in die strategie, maar proberen in de commissie samen met het kabinet van dit paard een kameel te maken en denken dat zij daarmee wel aan de slag kunnen. Dat is een redenering die ik niet kan volgen. Ik kan wel de redenering van fracties als die van D66, het CDA en de VVD volgen, die in de strategie geloven en die ook steunen. Andere redeneringen vind ik eerlijk gezegd onnavolgbaar. Daarmee kom je in het gerommel van die zogenaamde extra condities terecht.

Missievoorwaarden
Mijn volgende punt betreft die extra condities. Wederom blijkt dat de papieren werkelijkheid conflicteert met de werkelijkheid op de grond. De Afghaanse minister van Binnenlandse Zaken zegt dat de politie natuurlijk zal worden ingezet conform de regels die daarvoor gelden in Afghanistan. Ik neem dat hij bedoelt dat die gelden voor alle Afghaanse politiemensen.

Civiele missie
Wij hebben vandaag nog een verslag ontvangen van Amerikaanse mariniers – ik zie het ook bij een collega liggen – waarin zij vertellen dat de Afghan Uniformed Police (AUP) wordt opgeleid als antiterreureenheid om te vechten tegen de taliban. Dat is dus gewoon de praktijk in Afghanistan.

Wat zijn dan die papieren garanties, centraal gegeven in Kabul door een minister, waard? Wat betekent het dat hij zegt dat ze zich zullen houden aan de regels die daarvoor zijn opgesteld, terwijl de politie zich in de praktijk helemaal niet aan die regels houdt? Ik vind dat overigens begrijpelijk, gelet op de strijd die moet worden gevoerd voor de veiligheid van de mensen in Afghanistan.

Trainingsduur
De heer Van Bommel heeft al een aantal vragen gesteld over de termijnen. Ik ben benieuwd naar de antwoorden daarop. Wat is nu het vooruitzicht? Daar was vorige week bij de briefing – het kan aan mij liggen hoor – enig misverstand over.

Ik dacht in de antwoorden gelezen te hebben dat wij de ruimte krijgen om de basisopleiding straks in 2012 naar acht weken op te plussen en dat de NAVO na de evaluatie daarvan zal overwegen om dat ook te doen. Vorige week kreeg in de indruk dat de NAVO inmiddels al definitief besloten heeft om de opleiding te verlengen naar acht weken.

Volgen agenten
Het blijft zeer de vraag hoe realistisch het is om met tracking & tracing te werken als mensen die worden opgeleid nog steeds overal kunnen worden ingezet in die vrij ruime provincie, dus niet alleen in Kunduz onder controle van degenen die ze hebben opgeleid.

Er is ten opzichte van het overleg dat wij hebben gehad voor het besluit over de artikel 100-brief niets wezenlijks veranderd. Er is wel enige duidelijkheid gekomen over de ruimte die Nederland krijgt om van zes naar acht weken te gaan. Dat heeft echter geen enkele wezenlijke invloed op de inzet van de politiemensen, de aard van de missie noch de mogelijkheid om te controleren waar die mensen later voor worden ingezet.

Zie ook het hele kamerstuk:
Bestrijding internationaal terrorisme, Nr. 427 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG, Vastgesteld 7 juni 2011